Prof.Dr. Koray Özduman

Gamma Knife

Gamma Knife’ın gelişmiş cihazı olan Gamma Knife Icon, üç özelliği ile doktor ve hastalar için sağladığı kolaylıkları artırıyor: Hassasiyet, güvenlik ve esneklik. Milimetrenin sekizde biri hassasiyete sahip Gamma Knife Icon ile, tedavi sırasında tomografi ve infrared izlem kullanılarak sürekli güvenlik takibi yapılabiliyor. Bu sayede beyin ve sinir dokusunun korunması sağlanıyor. Esnek kullanım imkanı da sunan Gamma Knife Icon sayesinde, tek ya da çok fraksiyonda tedavi, o andaki gereksinimlere uygun olarak düzenlenebiliyor ve değiştirilebiliyor.

Gamma Knife Nedir?

Gamma Knife kafa içindeki hastalıkları milimetrik olarak odaklanmış gamma ışınları ile tedavi eden bir teknolojidir. Gamma Knife yüzlerce kobalt kaynağından gelen ışınları noktasal bir hedefe yönlendirir. Kaynakların her biri düşük enerjili ışın demetleri gönderse de yüzlerce ışının tek bir odakta birleşmesi sonucunda hedefe çok büyük bir enerji aktarmak mümkün olur.

Gamma Knife Tedavisi

Gamma Knife Hangi Organların Tedavisinde Kullanılır?

Gamma Knife kafa içi hastalıklar için tasarlanmış ve geliştirilmiştir. Gamma Knife kullanılarak hem beyinde hem de beynin çevresinde yerleşen kemik, damar, sinir, göz, cilt ve diğer dokulara ait hastalıklar tedavi edilebilir. Vücudun diğer noktalarındaki hastalıkları tedavi etmek için farklı teknolojiler kullanılır.

Gamma Knife deneysel bir tedavi yöntemi değildir. Bu güne kadar tüm dünyada üçyüzden farklı merkezde, bir milyondan fazla hastanın tedavisinde kullanılmış bir yöntemdir. Kafa içi hastalıkların tedavisinde bir standarttır.

Gamma Knife’ın Avantajları Nelerdir?

  • Birçok beyin tümöründe, açık cerrahiye gereksinimi ortadan kaldırabilmesi
  • İşlem sonrası yan etkilerin az olması
  • Genel anesteziye gerek olmaması
  • Tedavinin yapıldığı gün hastanın evine dönebilmesi
  • Nekahet döneminin olmaması
  • Saçlı deri ve kafada yara olmaması
  • Saçların kesilmemesi ve dökülmemesi
  • Rahatsızlık hissiyatını en aza indirerek büyük oranda yarar elde edilmesi
  • Hastanın kısa zamanda günlük hayata dönebilmesi
  • Sağlıklı beyin dokusunun çok az radyasyon alması

Acıbadem Gamma Knife Ünitesi

Acıbadem Gamma Knife Ünitesi 2005 yılında kurulmuş ve 2021’e kadar 9300 hastaya Gamma Knife tedavisi uygulanmıştır. Acıbadem Gamma Knife Ünitesi kurulduğundan beri hep güncel Leksell Gamma Knife cihazlarını kullanmış ve her güncel teknolojik yenilemeyi yapmıştır. Ünitemiz 2017 yılından itibaren de gelişmiş Gamma Knife olan Icon modelini kullanmaya
başlamıştır.

Gamma Knife  Radyocerrahisinin  Kullanım Alanları

Gündelik kullanıma girdiği 1968 yılından beri Gamma Knife teknolojisinin kullanımı her yıl giderek artmıştır. İstatistikler dünyada çeşitli beyin hastalıkları nedeniyle bir milyondan fazla hastanın Gamma Knife ile tedavi edildiğini göstermiştir.

Beyin Damar Hastalıkları

  • Arteriovenöz malformasyon
    (AVM-Beyin damar yumağı)
  • Kavernomlar

İyi huylu beyin Tümörleri

  • Vestibular schwannoma (İşitme-denge siniri tümörü)
  • Hemangioblastom
  • Meningiom
  • Kordoma
  • Hipofiz tümörü
  • Trigeminal schwannoma
  • Pineal bölge tümörleri
  • Kraniofaringiom
  • Glomus jugulare tümörü

Kötü Huylu (Habis) Beyin Tümörleri

  • Metastazlar
  • Üveal melanom
  • Bazı glial tümörler
  • Hemanjioperisitom
  • Nazofarinks karsinomu

Hareket hastalığı olan hastalar

  • Parkinson hastalığına bağlı tremor
    (Titreme)
  • Esansiyel tremor

Fonksiyonel hastalığı olan hastalar

  • Trigeminal nevralji

Beyinde ulaşılması güç ve derin bölgelerde yerleşmiş tümörleri olan hastalar

Yaş, tıbbi durum, genel sağlık durumu gibi nedenlerle cerrahi girişimi tolere edemeyecek durumdaki hastalar

Açık cerrahiyi reddeden hastalar

Gamma Knife Tedavisinin Aşamaları

Stereotaktik Çerçevenin Uygulanması

Tedavinin en hassas şekilde ve milimetrik güvenilirlikle uygulanabilmesi için Leksel stereotaktik çerçeve hastanın başına sabitlenir. Ağrısız olması için lokal anestezi uygulanır. Çocuklarda işlem anestezi doktorunun eşliğinde, gerekirse çocuk hastalar uyutularak yapılır.

Gamma Knife Öncesi Maske Uygulaması

Gamma Knife Icon, daha önceki Gamma Knife cihazlarından farklı olarak, gereken hastalarda stereotaktik çerçeve yerine maske ile de tedavi yapılmasına olanak tanır. Böylelikle tedavinin fraksiyonlar halinde birkaç güne yayılarak verilmesi mümkün olur. Bu sayede tümörlerin komşuluğundaki görme sinirleri, beyin sapı gibi duyarlı yapıların daha etkin bir şekilde korunması mümkün olur. Ayrıca çerçeve takılmasının mümkün olmadığı ya da riskli olduğu durumlarda da maske büyük bir esneklik sağlar.

Nöroradyolojik görüntüleme

Çerçeve takıldıktan sonra hastanın patolojisine uygun görüntüleme yöntemi uygulanır. Günümüzde hastaların tümüne MR yapılır. AVM olgularında stereotaktik çerçeve ile anjiografi yapılır. Bazı durumlarda kafa kaidesi tümörlerinde veya MR’a girmesi mümkün olmayan hastalarda bilgisayarlı tomografi de tedavi planlamasında kullanılır.

Gamma Knife Doz planlaması

Özel bilgisayarlı planlama programları sayesinde tedavi edilecek hedef doku keskin bir hassaslıkta sınırlanarak, uygulanacak radyasyon dozu tespit ediliyor. Hassas yapılara komşu tümörlerde bloklama uygulaması ile ışınların bazı yönlerden normal dokulara ulaşması engellenebiliyor. Planlama için kullanılan bilgisayar programlarının gelişmesi bu konuda önemli yararlar sağlıyor. Bu işlemler sırasında hasta odasında sohbet ederek, TV seyrederek vakit geçirebiliyor.

Gamma Knife ile Işının Uygulanması

Bilgisayarda tedavi planı yapıldıktan sonra ayrı bir kısım olan tedavi ünitesinde uygulama yapılır. Bunun süresi 15 dk ile 1-2 saat arasında değişebilir. Tümörün hacmi ve uygulanacak olan radyasyon dozunun miktarı, tedavi süresinde belirleyici faktörleri oluşturur.

Gamma Knife Tomografisi

Hasta tedaviye başlamadan önce ve tedavi sırasında bu tomografi sayesinde başın milimetrik hareketleri bile gösterilir. Böylelikle tedavinin hassas ve emniyetli verilebilmesi sağlanır. Ayrıca bu tomografi sayesinde maske ile tedavi yapılması mümkün olur.

Gamma Knife Tedavisi Sırasında Hasta İzlemi

Gamma Knife Icon, tomografi ve infrared hareket izleyicisi ile tedavinin uygulanışını takip ediyor. Tomografi cihazı, maske veya çerçeve yapılan tedavilerde kafatasının tam yerini ölçerek, kafa içindeki hedefin net şekilde belirlenmesini sağlıyor. Gerekirse tedavi sırasında tomografi tetkiki tekrarlanıyor. Ayrıca hastanın soluk alma gibi nedenlerle kıpırdaması da infrared hareket izleyicisi ile sürekli takip ediliyor. Böylece doktor, tedaviyi hatasız ve etkin şekilde uygulayabilir.

Gamma Knife Tedavisinin Sonu

Gamma Knife, hastaların büyük bir kısmına tek bir seans halinde uygulanır. Sabah erken saatlerde başlayan tedavi, çoğu zaman saatler içinde biter ve hastanın rahat bir şekilde evine dönebilmesi sağlanır. Şehirlerarası yolculuk tedaviden hemen sonra uçak ya da kara yoluyla mümkündür. Hasta tedavi sonrası gündelik hayatına devam eder.